DENİZCİLİK SÖZLÜĞÜ S-1

Saat Açısı

Bir mevkiden veya bir gök   cisminden geçen meridyen ile Greenwich meridyeni arasında kalan ve batıya doğru   ölçülen açıdır. 

Saat Dairesi

Gök kutuplarından ve gök   cisminden geçen büyük daire. Saat dairesi gök cismi ile beraber hareket   eder. 

Sabit Arma

Gemi üzerinde devamlı   olarak sabit durumda bulunan direk, çarmık, giz, seren vb. gibi   donanım. 

Sabit Havuz

Gemilerin alt kısımlarının   bakımlarının yapılması için tersanelerde karanın oyularak yapıldığı havuz.

Sabit Praçilera Yelkeni

Kandilisası serenin dörtte   birine bağlanan ve tramolalarda karulası aşırılmayan, karulası direk dibine   bağlanan yelken. 

Saçule

Ağaçtan yapılmış dökmeci   kalıplar

Safra

Geminin denize elverişli   bir durumda bulunması için zorunlu koşullardan biri olan su çekimi ve dengeyi   sağlamak amacıyla gemiye alınan ve gerektiğinde yüksüz olarak da yolculuk   edebilmesine olanak sağlayan su, kum veya taş gibi fazla ağırlıklar.

Safra Sarnıcı

Safra suyunun alındığı   sintinelerdeki sarnıçlar. 

Sağa Devirli Pervane

Kıç taraftan bakıldığı   zaman sancak tarafa doğru devreden pervane. Tek pervaneli gemilerde   pervaneler daima sancak tarafa doğru döner. Çift pervaneli gemilerdeyse   sancak taraftaki pervaneler sağa devirli, iskele taraftaki pervaneler ise   sola devirlidir. 

Sağanak (Civarina)

Rüzgarın bölümler halinde   şiddetli esmesi.

Sağlam Rüzgar

Herhangi bir yönden   devamlı surette esen rüzgar.

Sağlık Listesi

Gemi kaptanına liman   otoriteleri tarafından verilen ve bulunduğu liman ile seyir istikametlerinde   uğrayacakları limanların sağlık durumlarını gösteren liste. Buna Sağlık   Patentası da denilir. 

Sahil İşaretleri

Sahillere yakın seyreden   gemilerin mevki tayin etmeleri için sahillerde bulunan Tepe, Cami, Kule,   Harabe vb. gibi alametler.

Sahil Şeridi

Kıyı kenar çizgisinden   itibaren kara yönünde yatay olarak en az 100 metre genişliğindeki alan.

Sakal

Gemilerin karinalarında   meydana gelen yosunlar.

Sakin Deniz

Ayna gibi düzgün durumdaki   deniz şekli.

Salaburun

Yelkenlerin gradin   yakalarını serene kaldırmak için gradin yakalarına donatılan   selviçeler. 

Salaburun Astarı

Salaburunların yelkene   değdikçe yelken bezini aşındırmaması için yelkenin salaburunlar hizasına   dikilen bez. 

Saldırmak

Dar sularda demir alırken   geminin pruvasını hareket istikametine doğru makine yardımıyla çevirmek.

Salma

Bir geminin başının   çevrilerek istenen yöne doğru dönmeye başlayışı, demir üzerinde yatan veya   şamandırada bulunan bir geminin akıntıya veya rüzgara tabi olarak yönünün ve   mevkisinin değişmesi.

Salma Omurga

Yelkenli bir teknede   içerden indirilip kaldırılan “madeni veya ağaç levha.   “centerboard”

Salmakasası

Salma omurgalı teknelerde,   salmanın hareket edebilmesi için omurga üzerine yerleştirilmiş, genelde   kemere yönünde desteklenmiş, birleşik kaplar prensibine göre çalışan düzen,   düzenek. 

Salpa

Demirin deniz dibinden   kurtulması, ağırlığın zincire binmesi anı. Demir vira edilirken demir önce   apiko sonra salpa durumuna gelir

Salpa Kürek

Yan yana geçen ve   aralarında mesafenin çok az olması durumundaki filikaların küreklerine   topaçlarından tutarak lumbarlardan dışarı kıça doğru sarkıtmaları için   verilen komut

Salta

Volta edilmiş bir halata   boşverilmesi için verilen komut.

Salta Etmek

Gergin bir vaziyette   bulunan bir halatı biraz kaçırmak

Saltaborina

Borinaları biraz boşaltmak   veya süratle sıçrayıp çıkmak

Salvo

Gemide bulunan topların   bir istikamete hep birden ateş etmesi.

Salya

Kullanılacak veya   kullanıldıktan sonra artan halatların güverte üzerine sıra sıra uzunlamasına   yatırılması

Salya Baston

Cunda yelkenlerinin   açılması için serenler üzerinde bulunan cunda bastonlarının serenler   üzerinden dışarıya doğru sürülmeleri için verilen komut. 

Salya Etmek

Bir şeyi bir taraftan bir   tarafa aşırarak çekmek. 

Salya Fora

Zinciri ırgata vurmak veya   ırgattan kurtarmak için zincirlikten yeteri kadar zincir çıkarmak.

Salyafora Halatı

Salya forada kullanılan   birer çımalarına kanca bağlanmış halatlar.

Salyafora Kancası

Salya forada kullanılan   birer uçları kancalı diğer uçları halkalı kancalar.

Samura

Gemi safrası.

Sancak

Teknenin pruva-pupa   hattının sağ yarısı, sağ tarafı. 

Sancak Alabanda

Dümenin sancak tarafa   azami olarak basılması için verilen emir. 

Sancak Bağı

Sancakları ve işaret   flamalarını savlolarına bağlamakta kullanılan bir nevi bağ

Sancak Baş Omuzluk

Pruvadan itibaren sancak   tarafa doğru 45 derece istikameti.

Sancak Dolabı

İşaret sancaklarının   muhafaza edilmeleri için köprüüstünün veya işaret köprüsünün sancak ve iskele   alabandalarına konulan yirmi sekiz gözlü saçtan veya ağaçtan yapılmış dolap.

Sancak Gemisi

En yüksek makamın forsunu   taşıyan gemi

Sancak Gönderi

Kıç tarafa güverteden   sancağı toka etmek için dikilmiş gönder. 

Sancak Kıçomuzluk

Pruvadan itibaren sancak   tarafa doğru 135 derece istikameti.

Sancak Savlosu

Sancakları ve işaret   flamalarını direklere veya serenlere çekmekte kullanılan 1,5 burgata   kalınlığına kadar olan ince halatlar

Sancak Tarafı

Geminin baş tarafına   dönüldüğünde omurga hattından sağ tarafta kalan kısmı

Sancakla Selamlama

Seyir halinde veya demirli   bulunan bir harp gemisinin, yakınından geçen bir ticaret gemisi tarafından   kendi milli sancağının mezestre edilerek selamlanmasıdır. Harp gemisinin   bordası istikametine gelen ticaret gemisi milli sancağının mezestre eder.   Bunu gören harp gemisi de kendi milli sancağını mezestre ve bilahare toka   ederek selama karşılık verir. Sonra ticaret gemisi de sancağını toka eder.

Sansabosa

Fırtınalı havalarda tek   demirde yatılırken demirin taraması ihtimaline karşı olduğu yerde atılan   ikinci demirin bosaya vurulmamış ve kaloma verilmemiş durumu

Sapan

Makaraların ve tornoların   tablaları etrafındaki halat veya demir kuşaklar. Yük almakta veya vermekte   kullanılan muhtelif uzunluklarda iki uçları radansalı tel veya lif halatlar.

Saravele

Yelkenin sarılması için   verilen komut.

Savlo

Sancak çekmek için   kullanılan 1,5 burgatalık ince halat 

Savruntu

Sert rüzgarların dalgalar   üzerine çarparak su zerrelerini duman halinde kaldırıp, savurması

Sefaini Harbiye

Harp maksatları için   yapılmış her sınıf tekne

Sefaini Ticariye

Yolcu ve her cins malzeme   taşıyan gemiler

Seğirdim

Bir cihazın veya topun   herhangi bir kuvvet tesiri sonrasında eski haline alması sırasındaki hareketi

Selamlama

Donanma gemilerinin   limanları ziyaretlerinde veya devlet ricalinin, Donanmayı ziyaret ve   denetlemelerinde belli protokol kurallarına uygun olarak icra edilen   selamlama şeklidir. (Top atışı, çımariva, boru ile düdükle vs.) Bu uygulama   denizde karşılaşan gemiler arasında da, kıdem esası dikkate alınarak   uygulanır.