DENİZCİLİK SÖZLÜĞÜ D-3

Denize İndirmek

İnşa edilen veya onarım için kızakta bulunan bir gemiyi kızaktan indirerek yüzdürme işlemi

Denizleri Kollamak

Geminin dalgalardan fazla etkilenmesini önleyecek rotada ilerlemek

Derin Su

Onbeş kulaçtan daha derin olan su. 

Deste Etmek (olmak)

Halatın veya zincirin iyice gerilmesi 

Detveyt Tonu

Bir geminin taşıyabileceği toplam ağırlık

Devriye

Hareket halindeki nöbetçi güvenlik güçlerinin güvenlik amacıyla belli yerde dolaşması

Dış Liman

İç içe aynı mevkide yapılmış liman tesislerinden, iç limanı da kapsayan, içine alan büyük limanın kapladığı liman sahasıdır.

Dıştan Takma Motor

Küçük deniz araçlarında kıç aynalık tahtası üzerine takılan yüksek devirli motor.

Dik Vento

Yan mataforaları ile   dikmeleri istenilen durumda bulundurmak için cundalarından alınarak gemi üzerindeki bir mapaya bağlanan palanga donanımı.

Dikiş

Bir halatın çımasını kendi bedenine irtibatlamak veya diğer bir halata eklemek için açılmış kolların, açılmamış kolları arasına kavalya ile sıkıştırılması.

Dikme

Gemiye yük alıp vermekte veya ağır bir cismi istenilen yüksekliğe kaldırıp indirmekte kullanılan bir direk veya serenden oluşan donanım.

Dil

Makaraların ve bastikaların kanalları içinde mil üzerinde dönen oluklu tekerlekler.

Dinlendirme Tankı

Suyun motorinden ayrılmasını sağlamak için sarnıçlardaki motorin ufak sarnıçlar içine alınır. Bu sarnıçlarda bir süre kalan motorin içindeki su dibe çökerek motorinden ayrılır.

Dip

Bir puntelin, bir direğin alt tarafı

Dip Trolü

Bir veya daha çok gemiler ile çekilmek suretiyle zemin üzerinde sürütülerek dip su ürünlerini istihsale mahsus trol ağları ve bu ağlarla yapılan su ürünleri istihsali.

Direk

Gemilerin güvertesinden yukarıya doğru dikilen ve serenlerle yelkenlerin ve armaların donatıldığı çubuklardır. Direkler pruvadan kıça doğru sıralanırlar ve ayrı ayrı isim   alırlar. Üç direkli gemilerde bu direklere, Pruva, Grandi, Mizana. Dört   direkli gemilerde Pruva, Grandi, Mizana, Kontramizana. Beş direkli gemilerde   Pruva, Grandi, Mizana, Kontramizana, Kontrata Mizana. Altı direkli gemilerde   Pruva, Grandi, Kontra Grandi, Mizana, Kontra Mizana, Kontrata Mizana. Yedi   direkli gemilerde Pruva, Grandi, Kontra Grandi, Kontrata Grandi, Mizana, Kontra Mizana, Kontrata Mizana isimlerini alırlar.

Direk Başı

Bir direğin tepesi

Direk Fistanı

Direklerden aşağı su sızdırmamak için direk ıskaçaları etrafına ve siğiller üzerine brandadan yapılan çerçeve

Direk Iskaçası

Direklerin alt kısımlarının oturduğu yuvalar

Direk Payı

Direğin güverteden aşağı geçtiği yerden ıskaçasına kadar olan bölümü. Direğin gemi içinde kalan bölümü

Direk Yüksekliği

Direklerin şapkalarından su kesimlerine kadar olan uzunlukları

Direkbaşı Lambası

Direklerin şapkaları üzerinde bulunan ve geceleri işaret vermede kullanılan lamba

Dirisa Açısı

Bir geminin omurgası ile hedef arasındaki yatay açı

Dirisa Etmek

Bir taraftan bir tarafa dönme, rüzgarın yön değiştirmesi

Disbarko

Bazı limanlarda yükün gemiden boşaltılarak karaya çıkarılıncaya değin yapılan ek taşıma giderleri; geminin liman hizmetlerinden yararlanması nedeniyle ödenen bedel

Doblin

Bir halatın iki çıması arasındaki sarkık kısım 

Doblin Almak/Vermek

Bir halatın iki çımasının gemide kalmak üzere bordadaki veya sahildeki bir babaya sarılması 

Dok

Gemi yapılan veya onarılan üstü kapalı havuz/ticari eşya saklamak için rıhtımlarda yapılan büyük depolar/gemilerin yük boşaltmasında kullanılan rıhtımlarla çevrili havuz

Dokuz Oturak Oturmak

Bir geminin bir sığlığa veya kayalığa kızaklanmışcasına boylu boyunca oturması

Doldurmak

Yelkenleri rüzgarla şişirmek

Domuz Ayağı

Topların haznelerinden mermiyi çıkarmak için kullanılan uskurlu mengene

Donanım

Direklerin, serenlerin veya yelkenler üzerindeki halat, makara gibi aksamın tümü

Donanma

Devletlerin deniz alaka ve menfaatlerini korumak maksadıyla deniz savaşlarında kullanılmak üzere, değişik maksat ve hizmetlere uygun, askeri gemiler topluluğudur.

Donatan

Gemisini deniz ticaretinde kullanan gemi sahibi; kendisinin olmayan bir gemiyi kendi adına deniz ticaretinde bizzat veya bir kaptan aracılığıyla kullanan kimse, üçüncü   kimselerle olan ilişkilerinde donatan sayılır.

Donatanın Sorumluluğu

Donatan, gemi adamlarından birinin görevini yaparken işlediği kusur sonucunda üçüncü kişilere verdiği zararlardan dolayı sorumludur

Donatım

Donatma

Donatma

Bir geminin denize çıkabilmesi için gerekli araçlar, gereçler ve belgelerle donatmak; donatanın yaptığı faaliyetlerin tümünün adı

Donatmak

Bir geminin tekne ve armasını kontrol ederek, eksiklikleri tamamlayıp hazır hale getirilmesi (filika donatmak, palanga donatmak manevra yerlerini donatmak gibi)

Donyağı

Hayvanların iç yağından çıkarılan bir yağ olup, el iskandilinde dip tabiatını tespit etmek maksadıyla kullanılır.

Döküntü

Deniz yüzeyine yakın tehlikeli kayalık kümeler. 

Dönmek

Bir geminin bir dümen açısıyla rotasını değiştirmesi

Dönüş

Nizam halinde bulunan birkaç geminin bir anda aynı rotaya dönmeleri.