DENİZCİLİK SÖZLÜĞÜ B-2
Baş Makinist |
750-3000 kw gücü arasındaki ana makine ile yürütülen gemilerde çalışan, gemi makinelerinin çalıştırılması ile bakımı ve onarımından sorumlu gemiadamı |
Baş Omuzluk |
Kemere ile baş bodoslama arasındaki yuvarlak kısım. |
Baş Omuzluk Hattı |
Pruvadan itibaren nispi 045 derecelik hat |
Baş Parima |
Bir botun başüstündeki aneleye bağlanmış kısa halatı |
Başaltı |
Baş kasarayı meydana getiren kısmın alt tarafı. Genellikle personel için ayrılan kısım. |
Başlı |
Baş tarafın kıça nazaran daha batık olması |
Başporsun |
Gemilerde görevli en kıdemli porsun astsubayı |
Başrüzgar |
Gemi rotasının aksi istikametinden esen rüzgar. |
Baştan Almak |
Rüzgar ve denizlerin baş taraftan alınması. |
Baştankara Etmek |
Tekneyi bir sahile veya kumsala baş taraftan oturtmak veya yanaştırmak |
Başüstü |
Gemi ana güvertesinin gemi pruvasında kalan kısmı. |
Batarya |
Yan yana dizilmiş borda topları |
Batık Şamandırası |
Batık gemilerin yerlerini belli etmek amacıyla batığın olduğu mevkiiye koyulan yeşil, kırmızı ve siyah renkli şamandıra. |
Bati Etmek |
Bir şeyin altını üstüne çevirmek |
Bayılma |
Gemi veya deniz araçlarının herhangi bir sebeple sancak veya iskele tarafına yan yatmaları. |
Baymak (Bayılmak) |
Özellikle yelken seyrinde, rüzgar etkisiyle teknenin yan yatması. |
Bedel Flaması |
Gemiler arasında işaret sancakları ile muhabere yaparken üst üste bulunan sancaklardan herhangi birinin tekrar toka edilmesi gerektiğinde onun yerine toka edilen flama |
Beden |
Demirin anelesi ile memesi arasında kalan kısmı. Halatların iki çıması arasında kalan kısma da Beden denir. |
Beden Bağı |
Farklı burgatalardaki iki halatı birbirine bağlamak için yapılan bağ (Kamçı Bağı). |
Bermuda Arma |
Uzun bir direk üzerine yelken açmak için düşünülmüş arma tipi[Marconi arma] Bu tip armada yelken sereni yok ancak bumbası vardır. |
Bez Manika |
Gemilerde ambar veya makine dairesine hava vermeye yarayan bez baca |
Bıyık |
Büyük ve kontra baston ventolarını, bu bastonlardan açık bulundurmak için ana cıvadranın her iki tarafına destamoraya yakın olmak ve kemerelere paralel olarak bulunmak üzere konan serenlerdir. Bıyığın cıvadraya gelen tarafı çatallı olup, çatalbağı yapılmak suretiyle cıvadraya bağlanır. |
Bindirme Kaplama (Basma Tiriz) |
Armuz kaplamanın bir biri üzerine konularak yapılma şekli |
Bindirmek |
Bir geminin baş tarafından bir gemiye çatması veya karaya oturması |
Bir Santim Batma Tonajı |
Gemiyi paralel olarak bir santim batırmak veya bir santimetre yükseltmek için, konulması veya çıkarılması gereken ağırlık miktarı. |
Birig/Birik |
İki direkli ve kabasorta armalı yelken gemisi. |
Birik |
İki direkli tam serenli ve arması kabasorta donanımlı yelkenli tekne |
Bita |
Gemi veya yelkenli gemilerde halatların veya yelkenlerin iskotalarını volta etmek üzere güverte üzerine konulmuş küçük babalar. Genel olarak kurt ağızlarının gerisinde bulunur. |
Bocalamak |
Gemilerin fırtınalı ve denizli havalarda ilerlemeyip, yalpa yapmasını önlemek ve uygun bir zamanda aksi rotaya dönmek suretiyle denizleri kıçtan almak. |
Boci |
Yelkenli teknelerde pruvanın rüzgaraltına döndürülmesi ve rüzgarın kıçtan alınması için verilen komut. |
Boci Alabanda Tramola |
Teknenin pruvasını rüzgar altına çevirmek üzere verilen komut. İskotalar derhal fora edilir ve dümene basılarak dönüş yapılır. |
Bocrum Bumbası |
Bocrum yelkeninin açıldığı bumba. |
Bocurum |
Yelkenli teknelerde kıç bodoslama / kıç aynalık üzerinde bulunan direğe çekilen yelken |
Bodoslama |
Gemilerin baş ve kıçını oluşturmak üzere omurganın baş ve kıç tarafından kaldırılan ağaçtan veya saçtan yapılan sütun |
Bofor Mikyası |
Rüzgar kuvvetinin rakamlarla ifade edilmesi |
Boğata |
Ağaçtan yapılmış yuvarlak bir çeşit makara |
Boğaz |
Denizleri birbirleri ile birleştiren ve iki kara arasındaki doğal açıklıktan geçen deniz parçası |
Boğmak |
Şiddetli fırtınalarda selviçeleri kesilerek idare edilemeyen bir yelkeni halatla serene sarıp söndürmek |
Boli Ağı |
Altı büzülmeyen fanyalı çevirme ağı. |
Bombarta |
Başı, kıçı yuvarlak ve aynalıklı, iki direkli yelkenli gemi |
Bonaçe |
Sakin ve rahat hava, genellikle denizin ve havanın limanlık durumu |
Borda |
Geminin su kesiminden yukarıda kalan dış kısmı. |
Borda Bordaya |
Gemi ve deniz araçlarının bordalarını birbirlerine vererek yan yana yatması. |
Borda Feneri |
Sancakta yeşil, iskelede kırmızı olarak yakılan pruva pupa hattına 112,5 derece açılı fener |
Borda İskelesi |
Bir tekneye girip çıkmak için inip kalkabilen ve içeriye albura olabilen merdiven |
Borda Mataforası |
Her iki bordalarda bordalara dikey olarak bulunan ve gerektiğinde içeri dışarı albura edilebilecek durumda yapılmış olan mataforalar. Limanda denize indirilmiş vasıtalar bunlara bağlanır. Üzerinde personelin inip çıkması için şeytan çarmıkları donatılır. |
Borda Patalyası |
Borda ve su kesimini temizlemekte ve tiriz çekmekte kullanılmak için yapılmış altı düz bir çeşit bot |
Bordadan Almak |
Rüzgarın veya denizlerin gemi omurgasına dikey olarak gelmesi |
Bordalamak |
Denizdeki bir geminin veya sahildeki bir mevkiin, seyretmekte olan bir geminin kemeresi veya 090-270 nispi istikametinde bulunmasıdır. |
Borina |
Dört köşe yelkenlerin gradin yakalarının iskota yakasına yakın yerlerinde bulunan borina patasına İzbarço kasa ile bağlanan halat. |
Borina Patası |
Kare yelkenlerin gradin yakalarındaki matafyonlara halattan yapılan kaz ayağı sapanlar. |
Borina Yakası |
Dört köşe yelkenlerin direğe bitişik olan yakası |
Borinata |
Trinket yelkeninin borinasına verilen isim. |
Bosa / Bosa Tutmak/ Bosaya Vurmak |
Demir zincirlerini tutmak için güverteye sabitlenmiş mapalara bağlı ve uçları maçalı zincirler. |
Boş Almak |
Gevşek bir halatı germek maksadıyla fazlasını çekmek |
Boş Vermek |
Halatı kaçırmak |
Bot Kalastrası |
Güverteye alınan deniz araçlarının üzerine oturmaları için karinasını kavrayacak şekilde yapılmış ve güverteye sağlamca tespit edilmiş kalın ağaç. |
Bot Mataforası |
Botların güverteye alınmaları için bot kaz ayaklarının anelesinden bağlanıp kaldırılmasında kullanılan ufak matafora. |
Bot Pusulası |
Filika gibi ufak deniz araçlarında kullanılan elle taşınabilir seyyar, küçük mıknatısı pusula. Bunlara filika pusulası da denir. |
Boyna |
Ufak teknelerde dümen kullanılmadığı veya dümenin arızalı olması durumunda dümen yerine kullanılan kürek |
Boyunduruk Yeke |
Dümeni istenilen yöne basmak için genellikle kiklerde kullanılan iki uçları bastikalı ve ortaları dümen başına geçmek üzere yuvalı bir çeşit yeke |
Bölme |
Gemilerde birbirinden perdelerle ayrılmış ve birinden diğerine su geçmeyecek şekilde yapılmış iç kısımların her biri. |
Bölme Kaportası |
Bir bölmeden diğerine geçmek için kullanılan ve aynı zamanda iki bölme arasında sızdırmazlığı sağlayan kapılar. |
Branda |
Eskiden yelken yapılan bir cins kumaş yada kumaştan yapılan ve gemicilerin hamak olarak kullandıkları yatak. |
Brasya |
Serenlere yön veren donanım |
Brasya Etmek |
Serenlere yön veren donanımı kullanmak |
Bumba |
Genel anlamda yatay olarak kullanılan serenlere denir. Yan yelkenlerin altabaşo yakalarını gerip açmak üzere kullanılan serenlere de bumba denir. Bumbalar açıldıkları yelkenlerin isimleri ile anılır. |
Bumba Yakası |
Yelkenlerin bumba destekli olsun veya olmasın alt yakaları Direk yakası, Bumba yakası, Güngörmez yakası. |
Bunker |
Gemi ambarı. |
Burgata |
Halat ve zincir ebadını ölçmek için kullanılan bir ölçü 2,54 cm Bitkisel halatlarda çevre, çelik tel halatlarda çap ölçüsü. |
Büküm |
Halatın veya bir yomanın sağa veya sola doğru kollarının bükülmesi |
Bülbül |
Palangaların rigovalarının bağlanmaları için makaraların alt kısmına konan radansa veya yapılan kasalar |
Büyük Amiral |
Mareşalin Deniz Kuvvetlerindeki karşılığı |
Büyük Baston |
Ana civadra üzerine sürülen baston. |