DENİZCİLİK SÖZLÜĞÜ B-1
Baba |
Halat volta etmek için ağaç veya madenden yapılmış silindirik biçimli, başlıklı veya halatların kurtulmaması için çıkıntılı güverte veya rıhtıma bağlanan sabit gereç |
Babadalya |
Kereste taşıyan gemilerde güverteye konulan kerestelerin kaymasını önlemek için her iki küpeşte boyunca belirli aralıklarla güverteye dikey olarak konulmuş direkler |
Babafingo |
Gabya çubukları üzerine sürülen çubukların ve bu çubuklar üzerine açılan yelkenlerin genel adı. Bulundukları ana direklerin isimleri ile anılırlar. (Pruva babafingo, Grandi babafingo, Mizana babafingo) |
Babafingo Çarmıkları |
Babafingo çubuklarını bordalar yönünde tutan armalar. |
Babafingo Çördeği |
Babafingo yelkenini yerine kaldırmak için kullanılan palanga. Palanganın alt tornosu güverte üzerindeki bir mapaya, üst tornosu ise serenin kandilisasına bağlanmak üzere uzun bir sapanı ve çeliği olan palangadır. |
Babafingo Çubuğu |
Direklerin güverteden itibaren üçüncü çubuğudur. Üzerlerinde bulundukları ana direklerin isimleri ile anılırlar. |
Babafingo İstiralyası |
Babafingo çubuklarını şapkalarından başa doğru tutan halatlardır. |
Babafingo Patrisası |
Babafingo çubuğunu şapkasından geminin bordaları yönünde ve geminin kıçına doğru tutan halatlardır. |
Babafingo Prasyası |
Babafingo serenini rüzgarın estiği tarafa çevirmek için seren cumbasından donatılan selviçe. |
Babafingo Rilileri |
Çanaklığın her iki tarafına bağlanan gabya çarmıklarının gerildiğinde çanaklığı esnetmemesi için çarmık boğatalarının çanaklık altlarına gelen kilitleri ile direk üzerindeki rili çemberi arasına donatılan kısa çarmıklardır. |
Babafingo Sereni |
Babafingo çubukları üzerindeki yatay serenler. Bulundukları ana direklerin isimleri ile anılırlar. |
Babafingo Velenası |
Babafingo istiralyaları üzerlerine açılan üç köşeli yelken. |
Babafingo Yelkeni |
Babafingo serenleri üzerlerine açılan kare yelkenler. Üzerlerinde bulundukları babafingo serenlerinin isimleri ile anılırlar. |
Badarna Etmek |
Bir halatın aşınmaması için üstünün halat veya koruyucu bir malzeme ile sarılması |
Bağ |
Sağlam düzgün, kolaylıkla bağlanıp çözülmek üzere gemicilerin yapmakta olduğu düğümler |
Bağlama |
Bir gemi veya deniz aracının şamandıra, iskele, rıhtım gibi yerlere yatmak maksadıyla halat vermesi. |
Bağlama Limanı |
Ticaret gemilerinin kayıtlı olduğu ve her türlü tescil işlemlerinin yapıldığı limanlardır. Bağlama limanının ismi gemilerin kıç aynalıkları üzerlerine ve gemi isimlerinin altlarına yazılır. |
Bahr |
Deniz |
Bahren |
Deniz yolu ile; deniz ile |
Bahreyn |
İki deniz |
Bahri |
Denize ilişkin, denizsel |
Bahr-i Ahmer |
Kızıldeniz |
Bahr-i Muhit |
Büyük deniz, okyanus |
Bahr-i Sefit |
Akdeniz |
Bahr-i Siyah |
Karadeniz |
Bahriye |
Deniz Kuvvetleri |
Bakla |
Zincirin her bir halkası |
Balast Gemi |
Ambarlarında yük bulunmayan ticaret gemisi. |
Balastlamak |
Geminin dengesini sağlamak maksadıyla balast tanklarını doldurmak veya boşaltmak |
Balb |
Gemilerin baş bodoslamalarının su içindeki kısmında bulunan şişkinlik. Yeni gemi inşa tekniği olan Balb’lar, geminin ileri hareketi ile meydana gelen dalgaları küçültmeye ve suyun gemi karinasına olan basıncını azaltmaya yarar. |
Balık Boyu |
Ağzı kapalıyken balık başının ön ucu ile kuyruk yüzgecinin en uzun ışınının bitim noktası arasındaki izdüşüm uzunluğu. |
Balıkçı Bağı |
Bir halatı aneleye bağlamak için kullanılan bağ (Anele Bağı) |
Balıkçı Gemisi |
Yalnızca su ürünleri avcılığı veya depolanması veya işlenmesinde kullanılan, nitelikleri bu amaca uygun olan ve tonilato belgesinde balıkçı gemisi olduğu belirtilen ticaret gemisi |
Balıklava |
Halk dilinde balığı bol olan yerlere verilen ad |
Balon |
Trol gibi sürtünme ağlarda, torba ağzında mantar yerine kullanılan cam, madeni veya plastik şamandıra |
Balon Usturmaça |
Halattan, hasırdan veya sentetik malzemeden yapılmış, içi doldurulmuş veya şişirilmiş balon biçimli bir usturmaça çeşidi |
Balon Yelken |
Rüzgarın etkisi ile torbalanarak çalışan, alt yakası serbest, geniş hacimli üçgen biçiminde yelken |
Balonlamak |
Yelkenli gemilerde rüzgarı pupadan alıp seyrederken ana yelken ıskotalarının uzun tutulması sonucunda yelkenlerin rüzgarla dolarak yukarı doğru şişmesi |
Baloz |
Eskiden gemicilerin eğlenmek için gittikleri içkili ve müzikli yerlere verilen ad |
Bamkiz |
Deniz suyunun dolmasıyla oluşan buz kütlesi |
Bandıra |
Milliyeti gösteren sancak |
Bando |
Tutulmakta veya sağılmakta olan bir halatı aniden bırakmak veya indirilmekte olan bir cismi, bot, motor veya filikayı birden bire indirmek için verilen komut. |
Bando Etmek |
Mayna edilmekte olan filika, motor, bot gibi araçların suya 0.5-1 metre kala bando komutası ile suya oturtulmasıdır. |
Bank |
Deniz yüzeyine yakın ve zaman zaman tepeleri su yüzeyine çıkan sığlık ve kayalık yerlerdir. Deniz haritalarında bu gibi sığlıklar artı işareti konulmak suretiyle belirtilir. |
Bank Şamandırası |
Bankların sınırlarını veya yerlerini belirtmek için konulmuş olan ışıklı şamandıra. |
Barabad |
Ortası bir direkle bölünmüş iki kanatlı balık ağı |
Baratarya |
Kaptanın veya tayfaların gemi sahibini, armatörü veya sigorta ortağını bilerek zarara uğratması |
Barbarişka |
Tutulmakta olan bir halatın kaymaması için üzerine ince bir halat ile mezevolta alınıp gemi tarafına dolaştırılarak meydana getirilen bosadır |
Barç |
Nehir ve kanal yolu ile limanlara ticaret eşyası taşıyan veya personelin sürekli iskeleye bağlı olarak üzerinde yattığı ve çalıştığı saç veya ağaç tekne;yatak gemisi |
Barça |
Orta çağda kullanılmış yelkenli ve kürekli nakliye gemisi |
Barınma |
Fırtınalı havalarda en yakın limana girme veya kıyının korunmalı bir yerinde demirleme |
Barko |
Pruva ve grandi direkleri kapasorta mizana direği sübye donanımı olan üç direkli yelken gemisi |
Barkobestiya |
Pruva direği kabasorta, grandi ve mizana direkleri sübye arma ile donatılmış üç direkli yelken gemisi. |
Barometre |
Hava basıncını ölçen aygıt. |
Basadora |
Yelkenli gemilerde serenlere yelken saran ve yelkeni camadana vurmak için gemicilerin üzerine basıp yürüdükleri halat |
Basita |
Bir çeşit güneş saati |
Basta |
Aganta, dur komutu |
Bastırmak |
Deniz ve rüzgarın beklenmedik zamanda aniden çıkması |
Bastika |
Palangalarda kullanılan bir çeşit dilli makara. |
Baston |
Ana cıvadranın üzerinde ileriye doğu uzatılmış çubuk |
Baston Ağı |
Flokların indirilmesi sırasında, flokların denize doğru sarkmasını ve cıvadra üzerinde çalışan gemicilerin denize düşmelerini önlemek amacıyla cıvadra altına gerilen ağ. |
Baston Bosası |
Büyük bastonu yerinde tutmak için cıvadra destamorasından alınıp bastonun topuğundan dolaştırılan doblin zincir. |
Baston Brakili |
Ana cıvadra üzerindeki bastonun sabit tutulması için cıvadra ile baston üzerine sarılan zincir veya halat. |
Baston Yeke |
Dümen yekesinin boyunu uzatmak için yekeye takılan sağlam ağaç çubuk |
Baş |
Bir teknenin ön ve ileri kısmı |
Baş – Üstü / Altı |
Baş tarafta güverte üstü / altı |
Baş Bodoslama |
Omurganın baş tarafından teknenin başını meydana getirmek için yukarı yöne doğru konulan ağaç parçası. |
Baş Çalımı |
Geminin baş tarafında omurgaya doğru görülen daralış |
Baş Denizleri |
Geminin rotasının aksi yönünden gelen denizler. |
Baş Gönder |
Geminin baş tarafındaki bayrak direği |
Baş Halatı |
Baş taraftan ileri doğru verilen halat |
Baş Kasara |
Genellikle gemilerdeki baş taraftaki yüksek kısım |
Baş Kıç Vurmak |
Bir geminin denizleri baştan alması durumunda baş ve kıçının batıp çıkması durumu |
Baş Koltuk |
Baş taraftan verilen koltuk halatı |